نظریه های بس ذره ای/ نظریه اختلال بس ذره ای/ قسمت دوم/ شبه ذره
خب یکی از کلماتی که ازین ببعد زیاد ازش استفاده میشه مفهوم شبه ذرات هست
ازین ببعد می گیم شبه ذره، شبه الکترون، شبه حفره
این یعنی چی؟ چرا مثل قبل نمی گیم ذره، الکترون، حفره؟
این تعریفی ک میگم مربوط به فیزیک حالت جامد مطرح میشه، اون تعریفی که تو فیزیک ینیادی یا
هسته ای می کنن نیست. ی خلاصه از چیزایی هست ک خوندم خیلی مختصر و مفید در حدی ک فهمیدم.
خب ببینید
یک ماده رو در نظر بگیرید که در حالت پایه ش هست، هیچ برانگیختگی ای اتفاق نیافتاده
یعنی الکترون هامون تو نوارهای ظرفیت هستن حفره ها هم تو نوار رسانش
حالا فرض کن یک برانگیختگی اتفاق می افته
یک الکترون نوار ظرفیت رو ترک می کنه می پره بالا تو نوار رسانش
با این حرکت یک الکترون میاد تو نوار رسانش و یک حفره می مونه تو نوار ظرفیت
خب بنظر شما سیستم نباید تغییری کنه ؟
انرژی سیستم ما عین قبله؟
سیستم هیچ پاسخی نسبت به این حرکت نشون نمیده ؟
معلومه ک وضعیت فرق می کنه، اینجاست ک برای اینکه بیان یک تفاوتی قائل بشن بین ذرات حالت پایه و برانگیخته
از مفهوم شبه ذرات استفاده می کنند.
ذره و شبه ذره یک اختلاف انرژی ای با هم دارند و مثل هم نیستند برای بیان این تفاوت
از کلمه شبه ذره استفاده می شه. بعبارتی می تونیم بگیم شبه ذره یک حالت الکترونی ست
که انرژی آن نزدیک به انرژی الکترون در حالت پایه ست.
توی این وضعیت جدید یک الکترون داریم که دورشو کلی حفره گرفته، یک حفره داریم که دورشو کلی الکترون گرفته
پس اثر استتار مهم میشه و گفته میشه بجای اینکه ذرات با پتانسیل کولنی در حال برهم کنش باشن
با پتانسیل کولنی استتار شده در حال برهم کنش اند.
الکترون+ابر استتاری مثبت=شبه الکترون
حفره+ابر استتاری منفی=شبه حفره
این حرکت که یک الکترون از سیستم ما کم میشه و یا در فرآیند معکوسش، یک الکترون اضافه میشه به سیستم
با تابع گرین قابل توصیف هست که در بخش بعد توضیح میدیم.
این مقاله هم متن ساده و روونی داره برای اطلاعات بیشتر و موثق تر، می تونید دانلودش کنید.
